— του Π. Ένιγουεϊ, δημιουργού της ανθολογίας

Τα τελευταία χρόνια γίνεται συχνά λό­γος για το μι­κροδιή­γημα. Πρό­κειται για πρόσκαιρη μόδα, παρο­δική τάση, ή για έναν πειρα­μα­τισμό που προ­εκτεί­νει κι εξε­λίσ­σει τα πρω­το­πο­ριακά σύ­ντομα πεζά των Ρεϊ­μόν Κενώ (Ασκή­σεις Ύφους, 1947), Χόρ­χε Λουίς Μπόρ­χες (Το Βι­βλίο των Φα­ντα­στικών Όντων, 1957), Χού­λιο Κορ­τάσαρ (Ιστο­ρίες των Κρο­νό­πιο και Φάμα, 1962), Χουάν Χοσέ Αρ­ρεό­λα (Ζωο­λό­γιο, 1972) και άλ­λων; Όλα δεί­χνουν πως δεν πρό­­κει­­ται για «λογο­τε­χνικό πυρο­τέ­χνημα»: με απο­κλει­στικό θέμα το μικρο­διή­γημα διορ­γα­νώ­νο­νται παγκό­σμια συνέ­δρια· δημοσιεύ­ονται συλ­λο­γές, αν­θολο­γίες, μεταπτυ­χια­κές εργα­σίες αλλά και διδα­κτο­ρικές δια­τρι­βές· διεξά­­γο­­νται δια­γωνι­σμοί κι αφιε­ρώ­ματα σε λο­γοτε­χνικά περιοδικά.

Το μικροδιήγημα, ως είδος πεζογραφίας που χα­ρα­κτη­ρί­ζεται από τη συντομία, την πυ­κνό­τητα και την αφο­πλι­στική αμε­σό­τητα, γνω­ρίζει αξιο­ση­μείω­τη ανά­πτυξη στην ελ­λη­νική λογο­τε­χνία των τε­λευ­ταίων ετών. Αν ανα­τρέ­ξουμε στις δεκαε­τίες ’50 και ’60, ξεχω­ρί­ζουν ασφα­λώς οι Φαί­δρος Μπαρ­λάς, Αλέ­­ξαν­δρος Σχι­νάς (με το Ενώ­πιον Πολυ­βο­λητού, σύν­θεση ετε­ρό­κλητων μι­κρών πεζών) και Επα­μει­νών­δας Χ. Γο­νατάς. Αλλά τι συνέ­βη την πε­ρίοδο της Με­ταπο­λί­τευ­σης; Γρά­φτηκε κάτι αξιό­λογο κατά τις δε­καετίες ’80 και ’90; Από τη δε υπερπα­ρα­γωγή της πε­ριό­δου της Κρίσης, δη­λα­δή της τε­λευ­­ταίας δεκα­πε­νταε­τίας, ποια κεί­μενα ξεχωρίζουν;

Αυτά ήταν τα ερωτήματα που με ώθη­σαν να ερευ­νήσω όχι μόνο στα ρά­φια των βι­βλιοπω­λείων, αλλά και σε δη­μό­σιες βι­βλιοθή­κες, σε παλαιοβι­βλιο­πω­λεία και στο meta­book.gr για περιπτώ­σεις σπά­­νιων ή εξαν­τλη­μένων εκ­δό­σεων, αναζη­τώ­ντας συλ­λογές διηγη­μά­των που περιέ­χουν και κά­ποια κάτω των χι­λίων λέ­ξεων. Και ιδού το αποτέ­λε­σμα: μια αν­θολο­γία μι­κροδιη­γη­μά­­των εκα­τόν δεκα­οκτώ Ελ­λή­νων και Ελλη­νί­δων συγ­γρα­φέων της πε­ντη­κονταε­τίας 1974-2024, τα οποία για πρώ­τη φορά πα­ρουσιά­ζονται στο κοι­νό σε ενιαίο τό­μο, χωρι­σμέ­να σε βα­σι­κές ενό­τη­τες ανά­λο­γα με τη θε­μα­τική και τον τρό­πο γρα­φής τους. Η ταξινό­μηση έγι­νε σε εν­νέα κατηγορίες: μι­κροδιη­γή­ματα της μνήμης, πολ­ι­τ­ικό μι­κροδιή­γημα, άτομο και κα­θη­με­ρι­νό­τητα, ερω­τικό μι­κροδιή­γημα, χιού­­μορ-ειρω­νεία-σά­τιρα, φαντα­σιακό μι­κροδιή­γημα, αστυ­νο­­μικό μι­κρο­διή­­γημα, μεταμυ­θο­πλασία, λοιπές κατηγορίες.